Trace Id is missing

Duurzaamheid van de toeleveringsketen

Een duurzame toeleveringsketen is een keten waarin de drie soorten duurzaamheidspraktijken (milieu, sociaal en financieel) zijn geïntegreerd in het productieproces, vanaf de inkoop tot het einde van de levenscyclus van een product.

Duurzame toeleveringsketens

Recente economische, maatschappelijke en ecologische gebeurtenissen hebben onze toeleveringsketens onder de aandacht gebracht. Veel consumenten zijn tegenwoordig geïnteresseerd in hoe de producten die ze kopen worden gemaakt en wat de impact van hun productie op de omgeving is. En het zijn niet alleen consumenten: overheden, werknemers en regelgevende instanties zijn ook begonnen druk uit te oefenen op bedrijven om over te stappen op duurzamere toeleveringsketens.

Het volstaat te zeggen dat de vraag naar goederen die binnen duurzame toeleveringsketens worden geproduceerd nog nooit zo groot is geweest, en bedrijven over de hele wereld merken dat. Steeds meer organisaties houden rekening met duurzaamheid bij het plannen en uitvoeren van hun producttraject door de toeleveringsketen.

Wat is duurzaamheid van de toeleveringsketen?

Duurzaamheid in de toeleveringsketen verwijst naar het beleid, de procedures en de handhavingsinspanningen die een bedrijf levert om de ecologische en sociale impact van de creatie van producten te optimaliseren. Deze inspanningen kunnen worden gegroepeerd in drie primaire categorieën.

Wat zijn de drie elementen van duurzaamheid van de toeleveringsketen?

De drie impactgebieden waarmee een bedrijf bij het creëren van een duurzame toeleveringsketen rekening moet houden, zijn de milieu-, sociale en financiële impact.

  1. De milieu-impact omvat alle inspanningen die een bedrijf doet om de ecologische impact van de productie van een product aan te pakken om zo een groene toeleveringsketen te creëren, van het aanboren van basisbronnen en waterduurzaamheid tot aan het einde van de levenscyclus van een product.
  2. Sociale impact meet hoe iedereen die betrokken is bij de productie, van mijnwerkers, fabrieksarbeiders en aannemers tot huishoudelijk personeel en bouwvakkers, wordt behandeld tijdens de creatie van een product.
  3. Financiële impact verwijst naar de productiekosten en hoe deze de economische vooruitzichten van een bedrijf beïnvloeden.

Een bedrijf dat een duurzame toeleveringsketen wil implementeren, moet rekening houden met alle drie deze elementen.

De veelzijdige, verreikende aard van het creëren en onderhouden van een duurzame toeleveringsketen kan een aanzienlijke, maar oplosbare uitdaging voor organisaties vormen. Vaak begint men met een onderzoek van het beleid en de werkwijzen van een bedrijf op het gebied van toeleveringsketenbeheer.

Duurzaamheid en toeleveringsketenbeheer

Voordat we ingaan op de implementatie van duurzame procedures, zullen we eerst de basisprincipes van toeleveringsketenbeheer doornemen. Toeleveringsketenbeheer omvat de productiewijze van een goed of dienst, van waar en hoe grondstoffen uit de aarde worden gehaald, hoe het eindproduct naar de winkels wordt verzonden tot hoe dat product uiteindelijk wordt verwijderd of gerecycled.

De meeste goederen worden geproduceerd via een netwerk van leveranciers, dat zich vaak over continenten uitstrekt. Hoe groter het netwerk van leveranciers, hoe moeilijker het kan zijn om de gevolgen voor het milieu van een product te overzien.

Dat heeft tot gevolg dat het verreikende, onderling verbonden karakter van hun toeleveringsketens een enorme impact op het milieu kan hebben. Uit een recent onderzoek is gebleken dat de toeleveringsketen verantwoordelijk is voor meer dan 80% van de broeikasgasemissies van het gemiddelde bedrijf dat consumptiegoederen produceert. Wanneer een groot bedrijf doelen stelt om duurzaamheid via hun toeleveringsketen aan te pakken, vermindert dit niet alleen de impact van het bedrijf op het milieu; het heeft ook het potentieel om de impact van alle bedrijven waarmee ze samenwerken te verminderen.

Doelstellingen van duurzame toeleveringsketens

Wat is het doel van een duurzame toeleveringsketen?

Het doel van een duurzame toeleveringsketen is het verminderen van de negatieve ecologische en sociale impact die een bedrijf heeft bij de productie van goederen, terwijl het tegelijkertijd in zijn financiële behoeften blijft voorzien. Sommige bedrijven verwijzen naar een duurzaam bedrijfsmodel als de driedubbele bottom-line: planeet, mensen en winst.

Uiteraard kan een duurzame toeleveringsketen alleen tot stand worden gebracht als een bedrijf zijn duurzame langetermijndoelstellingen voor de toeleveringsketen duidelijk heeft geschetst. Deze doelstellingen vormen vervolgens hun eigen processen, met welke leveranciers ze samenwerken en hoe ze met die leveranciers samenwerken. Walmart heeft bijvoorbeeld een bedrijfsbreed doel gesteld om in 2030 een miljard ton CO2e-uitstoot in scope 3 te verminderen of te vermijden. Dit doel leidde in 2021 tot een vermindering van 416 miljoen ton aan CO2-uitstoot door hun leveranciers.

Dezelfde regel is van toepassing op ethische bedrijfspraktijken: Een organisatie moet haar eigen normen voor de behandeling van werknemers vaststellen en vervolgens beslissen in hoeverre zij van bedrijven waarmee zij samenwerken, eist dat zij diezelfde normen handhaven. Een bedrijf kan vereisten omtrent leeftijd of minimumloon stellen aan de werkgevers in zijn toeleveringsketen en alleen werken met leveranciers die daaraan voldoen.

Vervolgens zijn er natuurlijk de financiële overwegingen van duurzaamheid. Zoals Rebecca Henderson, professor aan de Harvard Business School, stelt in haar cursus Sustainable Business Strategy: "Je kunt je onderneming niet gebruiken om goed te doen in de wereld als het financieel niet goed gaat".

Gelukkig zijn duurzaamheid en financieel succes steeds meer met elkaar verbonden. Uit een recent door Forbes gepubliceerd onderzoek blijkt dat 88% van de consumenten zegt loyaler te zijn aan bedrijven die sociale of milieukwesties ondersteunen.

Uitdagingen voor duurzame toeleveringsketens

Wat zijn de uitdagingen van bedrijven voor het maken van een duurzame toeleveringsketen?

Ondanks het toenemende bewustzijn van zowel consumenten als bedrijven, blijft het aanpakken van duurzaamheid binnen toeleveringsketens een kwestie van zichtbaarheid voor veel organisaties. Uit een enquête van The Sustainability Consortium, een wereldwijde organisatie die zich bezighoudt met het verbeteren van de duurzaamheid van consumentenartikelen, bleek dat minder dan 20 procent van de respondenten een uitgebreid beeld had van de duurzaamheid van de toeleveringsketen van hun organisatie. In dezelfde enquête meldde meer dan de helft van de respondenten dat ze het gevoel hadden dat ze niet konden bepalen waar de duurzaamheidsproblemen zich in hun toeleveringsketens bevonden.

Naast zichtbaarheid zijn er nog enkele andere duurzaamheidsproblemen in de toeleveringsketen die bedrijven moeten aanpakken bij het maken van een duurzame keten.

De grootste moeilijkheid die bedrijven doorgaans hebben bij het in stand houden van een duurzame toeleveringsketen is het verantwoordelijk houden van leveranciers op een lager niveau voor de duurzaamheidsvereisten.

Een bedrijf kan duurzaamheidseisen stellen aan zijn eigen processen en die van zijn eerstelijnsleveranciers, maar mist de zichtbaarheid en het toezicht op de processen van leveranciers op een lager niveau om ervoor te zorgen dat deze leveranciers aan de regels voldoen.

Een productiebedrijf kan bijvoorbeeld een contract hebben met zijn onderdelenleverancier (een eerstelijnsleverancier) waarin duurzaamheidsbepalingen zijn opgenomen, maar helemaal geen contract met het mijnbouwbedrijf dat zijn onderdelenleverancier grondstoffen levert (een leverancier op een lager niveau). Als er geen contractuele relatie bestaat tussen een bedrijf dat duurzaamheidsvereisten heeft en een bedrijf dat dit niet doet, is het onwaarschijnlijk dat het bedrijf aan deze vereisten voldoet zonder dat er duurzaamheidsinitiatieven voor de toeleveringsketen aanwezig zijn.

Een ander probleem is het meten van de duurzaamheid van de toeleveringsketen in de gehele toeleveringsketen. Het kan lastig zijn om duurzaamheidsgegevens te verzamelen, zoals uitstoot die afkomstig is van verschillende leveranciers, en nog moeilijker om deze gegevens consistent te verkrijgen. In de sectie over het integreren van duurzame toeleveringsketenprocedures gaan we in op het bewaken en onderhouden van duurzaamheidsstandaarden met leveranciers.

Verbeteringen in de duurzaamheid van de toeleveringsketen

De recente culturele nadruk op duurzaamheid, en de afgelopen jaren op toeleveringsketens, heeft geleid tot duidelijke verbeteringen in de duurzaamheid van toeleveringsketens. Veel producenten van consumptiegoederen en hun leveranciers werken er nu aan om hun impact op het milieu te beperken door middel van initiatieven, doelstellingen voor hun CO2-voetafdruk, het omarmen van duurzaamheidstechnologie, samenwerking via wereldwijde netwerken, recyclingprogramma's en andere inspanningen.

Hier zijn enkele recente voorbeelden van duurzame toeleveringsketens:

  • In 2010 heeft het Consumer Goods Forum, een wereldwijd duurzaamheidsnetwerk bestaande uit honderden detailhandelaren, fabrikanten en leveranciers, zich collectief ertoe verbonden om tegen 2020 nul-netto ontbossing te bereiken. 
  • In 2014 heeft Walmart een programma geïnitieerd om duizenden Chinese leveranciers te helpen energie-efficiënter te worden door ze duurzaamheidssoftware te bieden. Dit heeft geleid tot een gemiddelde afname van het energieverbruik van 10 procent.
  • Nike heeft zich onlangs ten doel gesteld om in 2025 tien keer meer gebruikte producten te recyclen dan momenteel het geval is.

Hoewel deze inspanningen een beloftevolle trend laten zien, hebben we nog een lange weg te gaan. Als de meeste producenten van consumptiegoederen de doelstellingen willen halen die zijn vastgelegd in het Klimaatakkoord van Parijs, dat in 2015 door 195 landen werd ondertekend, zullen ze hun uitstoot de komende jaren flink moeten verlagen.

Methoden voor het implementeren van duurzaamheid in toeleveringsketens

Voordat we ingaan op de manieren waarop bedrijven duurzaamheid in toeleveringsketens kunnen implementeren, volgt hier ter referentie een korte samenvatting van elk van de vijf fasen van toeleveringsketenbeheer:

  1. Planning
    Tijdens de planningsfase bepaalt een bedrijf alle middelen die nodig zijn om een product te maken, neemt het contact op met leveranciers die deze middelen kunnen leveren en stelt productieschema's op.
  2. Inkoop
    Nadat een bedrijf de leveranciers heeft gekozen waarmee ze willen werken, extraheren deze organisaties alle grondstoffen die nodig zijn voor het maken van het eindproduct. 
  3. Productie
    Nadat de grondstoffen zijn geëxtraheerd en geleverd, begint een bedrijf met de productie van het product. Afhankelijk van de complexiteit en het ontwerp van het product kunnen onbewerkte materialen rechtstreeks worden geleverd aan de producenten van consumptiegoederen of aan tussenliggende productiebedrijven.
  4. Levering
    Eindproducten worden vervolgens geleverd aan detailhandelaren, groothandels of rechtstreeks aan klanten.
  5. Retourfase
    De retourfase voltooit de toeleveringsketen en maakt de omkering van de productstroom terug naar de producent mogelijk. Idealiter heeft een organisatie een plan om ongewenste producten opnieuw te gebruiken of te recyclen. 

Het implementeren van duurzaamheid in toeleveringsketens begint met de planningsfase. Organisaties moeten overkoepelende duurzaamheidsdoelen stellen, waaronder de milieu-impact van de inkoop van grondstoffen, hun leveranciers, de levering van hun producten en het einde van de levenscyclus van een product. De duurzaamheid van leveranciers moet een belangrijke overweging zijn bij het plannen van een duurzame toeleveringsketen.

In de inkoopfase moet een bedrijf samenwerken met hun leveranciers om ervoor te zorgen dat wordt voldaan aan de vereisten voor duurzame inkoop die in de planningsfase worden beschreven. Duurzaam inkopenDuurzame inkoop kan worden bereikt via afspraken, scorecards, enquêtes en audits met leveranciers.

Zodra duurzaamheidsdoelstellingen zijn vastgesteld die rekening houden met de impact van leveranciers van de eerste en onderliggende lagen, wordt het een kwestie van deze leveranciers verantwoordelijk houden voor de overeengekomen standaarden. Er zijn een paar benaderingen (die meestal in combinatie worden gebruikt) om dit te bewerkstelligen:

Directe aanpak

Bedrijven die een directe benadering hanteren, stellen doelen vast en bewaken de impact van hun leveranciers in de eerste laag die de impact van onderliggende leveranciers omvatten. Ze kunnen bijvoorbeeld vereisen dat eerstelaagse leveranciers werken met een vast percentage onderliggende leveranciers die voldoen aan bepaalde milieu- of sociale vereisten. Deze aanpak kan inhouden dat een aangewezen medewerker de opdracht krijgt om de naleving door leveranciers te monitoren en te rapporteren, of dat er gebruik wordt gemaakt van een duurzaamheidssoftwareoplossing.

Indirecte aanpak

Een indirecte benadering omvat het trainen van leveranciers van de eerste laag voor het implementeren van duurzaamheidspraktijken en het stimuleren van hun naleving ervan. Met deze incentives moeten ook leveranciers van de eerste categorie worden beloond voor hun werk om ervoor te zorgen dat hun leveranciers duurzaamheidsnormen aannemen en onderhouden. Incentives kunnen programma's voor voorkeursleveranciers, langlopende contracten en duurzaamheidsawards omvatten.

Collectieve aanpak

Bij een collectieve aanpak moeten bedrijven samenwerken met concurrenten, aangrenzende organisaties en leveranciers om sectorbrede duurzaamheidseisen te creëren en te handhaven. Dit kan inhouden dat men lid wordt van of leiding geeft aan een branchevereniging, zoals het Consumer Goods Forum met meer dan 400 leden. Bedrijven die deelnemen aan collectieve duurzaamheidsinspanningen kunnen een enorme impact hebben door hun gedeelde invloed op leveranciers uit te oefenen.

Wereldwijde aanpak

Bedrijven die duurzaamheid op wereldwijde schaal toepassen, werken samen met internationale organisaties en non-profitorganisaties om hun duurzaamheidsdoelstellingen te verspreiden en te handhaven. Sommige grote bedrijven, zoals Microsoft en Walmart, nemen bijvoorbeeld deel aan het toeleveringsketeninitiatief van het Carbon Disclosure Project (CDP), dat gegevens verzamelt en openbaar maakt over de CO2-uitstoot van leveranciers. Dit soort informatie kan worden gebruikt om duurzaamheidsclassificaties voor leveranciers te maken.

Al deze benaderingen vertegenwoordigen substantiële stappen in de richting van duurzaamheid die bedrijven tijdens de productie kunnen nemen. Maar de impact die een product heeft op het milieu zet zich voort in de hele toeleveringsketen. Er moet ook rekening worden gehouden met latere stadia in de toeleveringsketen wanneer een bedrijf zijn duurzaamheidsdoelstellingen vaststelt.

Ook de levering van producten kan een enorme impact hebben op het milieu. Uit gegevens van de Environmental Protection Agency (EPA) uit 2020 bleek zelfs dat de transportsector verantwoordelijk was voor het grootste percentage van de uitstoot van broeikasgassen in de Verenigde Staten. Wegtransport was verantwoordelijk voor 78% van de broeikasgassen die door het Amerikaanse vrachtvervoer werden geproduceerd. Gelukkig werkt de vrachtwagenindustrie aan het verminderen van de impact op het milieu door aanpassingen aan traditionele dieselvrachtwagens en de introductie van vrachtwagens die gebruikmaken van alternatieve brandstoffen.

Producenten van consumptiegoederen kunnen de transportsector beïnvloeden en hun broeikasgasemissies verminderen door samen te werken met transportbedrijven die duurzaamheidsdoelstellingen hanteren.

En hoewel middelzware en zware emissievrije vrachtwagens (ZET's) momenteel slechts 0,005 procent (1.200 op 24 miljoen voertuigen) van de vrachtwagens op de weg uitmaken, zijn er naar schatting 146.000 ZET's besteld. Bij dat aantal zou een bestelling van 100.000 bestelwagens van Amazon zijn inbegrepen. Als andere grote bedrijven volgen, kan de ingebruikname van ZET's leiden tot een enorme en snelle vermindering van broeikasgasemissies.

Wanneer een product het einde van de levenscyclus bereikt, biedt dit producenten van consumptiegoederen de mogelijkheid om verspilling te verminderen en extra inkomsten te genereren of kosten te besparen. Veel bedrijven hebben met succes terugkoopprogramma’s geïmplementeerd, zoals het populaire inruilprogramma van Apple voor iPhones. Anderen, zoals Microsoft, hebben recyclingprogramma's geïmplementeerd om onderdelen en materialen van oude producten opnieuw te gebruiken. Bedrijven moeten op de een of andere manier proberen circulaire toeleveringsketens te maken die ervoor zorgen dat producten worden gerecycled in plaats van op een stortplaats terecht te komen.

De duurzaamheid van de toeleveringsketen meten

Zodra een bedrijf plannen heeft gemaakt om een duurzame toeleveringsketen te maken, rijst de vraag: Hoe meet je de duurzaamheid van de toeleveringsketen?

Er zijn drie stappen voor het meten van de duurzaamheid van de toeleveringsketen:

  1. Stel duurzaamheidsdoelstellingen op die de impact van je organisatie en alle leveranciers omvatten, zoals het verlagen van de uitstoot en verspilling.
  2. Begin met het verzamelen van gegevens van je organisatie en haar leveranciers over impactgebieden die betrekking hebben op je duurzaamheidsdoelstellingen. Deze gegevens kunnen intern worden verzameld door een aangewezen persoon, door rapportagebureaus of met behulp van softwareoplossingen.
  3. Implementeer systemen om te zorgen voor continue meting en naleving van duurzaamheidsstandaarden binnen je organisatie en bij je leveranciers.

Zoals je je misschien kunt voorstellen, kan het lastig zijn om nauwkeurige duurzaamheidsgegevens te verzamelen en deze om te zetten in praktische inzichten. Microsoft Cloud for SustainabilityMicrosoft Cloud for Sustainability biedt hulpprogramma's voor het verzamelen, berekenen en integreren van gegevens die duurzaamheidsgegevens samenvoegen.

Een beheersysteem voor duurzame toeleveringsketens, zoals Microsoft Cloud for Sustainability, kan bijvoorbeeld worden gebruikt om uitstootgegevens van leveranciers te verzamelen en te presenteren in één dashboard. Dit type software maakt snellere, nauwkeurigere gegevensverzameling mogelijk en bevat hulpprogramma's om bedrijven te helpen hun inzichten in duurzame toeleveringsketenmetingen toe te passen.

Het belang van duurzame toeleveringsketens

In de afgelopen jaren is het duidelijk geworden dat de toeleveringsketen de kern vormt van duurzaamheid. Gezien hun wereldwijde bereik en onderlinge verbondenheid is het geen verrassing dat toeleveringsketens volgens het McKinsey Institute 90% van de impact op lucht, land, water en biodiversiteit van de gemiddelde producent van consumptiegoederen voor hun rekening nemen.

Om dezelfde reden kan een bedrijf, wanneer het zich toelegt om de duurzaamheid van de toeleveringsketen te verbeteren, een enorme wereldwijde impact hebben.

Het is een moeilijke, ingewikkelde taak, maar wel een waarbij steeds meer hulpmiddelen zoals oplossingen voor duurzame toeleveringsketens beschikbaar komen om hierbij te helpen.

Het Sustainability Learning Center verkennen

Blader door video's, technische documenten en andere bronnen van Microsoft en brancheexperts over duurzaamheid van toeleveringsketens en andere onderwerpen.

Ga aan de slag

Veelgestelde vragen

  • Een duurzame toeleveringsketen is een keten waarin de drie soorten duurzaamheidspraktijken (milieu, sociaal en financieel) zijn geïntegreerd in het productieproces, vanaf de inkoop tot het einde van de levenscyclus van een product.

  • Duurzame toeleveringsketens zijn belangrijk omdat ze het grootste deel van de milieu-impact van de meeste producenten van consumptiegoederen vormen en een aanzienlijk percentage van de bedrijfsemissies, vervuiling, energieverbruik en milieuvervuiling veroorzaken.

  • Het doel van een beheersysteem voor duurzame toeleveringsketens is het faciliteren van de vermindering van de negatieve ecologische en sociale impact die een bedrijf heeft bij de productie van zijn goederen, door bruikbare gegevens te verstrekken over duurzaamheidsmaatstaven zoals emissies.

  • De duurzaamheid van de toeleveringsketen wordt gemeten aan de hand van gegevens die worden verzameld binnen een organisatie en bij al haar leveranciers.

  • Duurzame inkoop verwijst naar het implementeren van duurzame praktijken bij de winning van grondstoffen die worden gebruikt bij de creatie van een product. Grondstoffen die duurzaam worden verkregen, worden op zo'n manier geëxtraheerd dat de milieu- en sociale impact van hun extractie wordt geminimaliseerd.

  • Een bedrijf moet systemen hebben om de milieuimpact van hun organisatie en die van hun leveranciers te bewaken en te beïnvloeden om ervoor te zorgen dat hun toeleveringsketen duurzaam is.

  • De drie elementen van duurzaamheid van de toeleveringsketen zijn de impact op het milieu, de sociale impact en de financiële impact.

  • De voordelen van duurzame inkoop zijn onder andere het minimaliseren van bedrijfsrisico's door te vertrouwen op betrouwbare leveranciers, de merkwaarde te verhogen en de negatieve impact op de omgeving te verminderen.

Volg Microsoft